Σχετικά με το Επικουρικό Ταμείο

Το Δημόσιο και τα όργανα του ειναι όντως υπεύθυνα για την επισήμανση ύπαρξης λαδιών στο οδόστρωμα καθώς επίσης και για τις απαραίτητες ενέργειες για την ρύθμιση της κυκλοφορίας και τον καθαρισμό του. Σε περίπτωση που επιβάλλεται μπορεί να προχωρήσει ακόμη και σε κλείσιμο της οδού.

Αν όμως είναι γνωστός αυτός που προκάλεσε την ολισθηρότητα και το δημόσιο δεν εχει ειδοποιηθεί για το γεγονός, τότε μπορεί η ευθύνη να βαρύνει αυτόν που την προκάλεσε, ειδικά αν δεν έλαβε αρκετά ικανοποιητικά μέτρα ειδοποίησης των οχημάτων που κινούνται στο δρόμο.

Στην προκειμένη περιπτωση η Τροχαία θεωρήθηκε υπεύθυνη διότι δε έλαβε τα κατάλληλα μέτρα και έτσι το Δημόσιο υποχρεώθηκε στην αποζημίωση της αξίας του αυτοκινήτου αλλά και για ηθική βλάβη.

Η Τροχαία Εθνικών Οδών, η οποία αστυνομεύει υποχρεωτικώς το εθνικό δίκτυο επί 24ώρου βάσεως όφειλε να επισημάνει την ύπαρξη των λαδιών στο οδόστρωμα της Εθνικής Οδού και να λάβει εγκαίρως τα κατάλληλα προς τούτο μέτρα, σε συνεργασία με τα αρμόδια όργανα του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.. Τέτοια μέτρα είναι η άμεση τοποθέτηση στο σημείο αυτό της κατάλληλης πινακίδας αναγγελίας κινδύνου για ολισθηρό οδόστρωμα (πινακίδα Κ-12) ή η προειδοποίηση των οδηγών με άλλο πρόσφορο μέσο, ή ακόμη και το κλείσιμο της οδού (αν αυτό ήταν αναγκαίο), και ο καθαρισμός ακολούθως του οδοστρώματος από τα λάδια χωρίς καθυστέρηση.

Ευθύνη Δημοσίου κατ΄ άρθρο 105 Εισ.Ν.Α.Κ, για παραλείψεις οργάνων του, (άμεσος καθορισμό της οδού από τα λάδια και τοποθέτηση ειδικής σήμανσης) καθόσον αποδείχθηκε ότι, η εκτροπή οχήματος που εκινείτο επί της Νέας Εθνικής Οδού Αθηνών & Κορίνθου, οφείλετο σε ύπαρξη λαδιών στο οδόστρωμα. Αποτέλεσμα της εκτροπής ήταν η πρόσκρουση του οχήματος σε κολώνα και η να καταστραφεί σχεδόν ολοσχερώς.

Σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ. 1 του π.δ. 219/1997 (ΦΕΚ Α΄ 168), συνιστάται προσωρινά Ειδική Υπηρεσία Δημοσίων Έργων με τίτλο «Ειδική Υπηρεσία Δημοσίων Έργων μελέτης και κατασκευής έργων συντήρησης, βελτίωσης και λειτουργίας Αυτοκινητοδρόμων» (Ε.Υ.Δ.Ε. Συντήρησης Αυτοκινητοδρόμων) και με αρμοδιότητα την εποπτεία, την επίβλεψη και άμεσο έλεγχο της μελέτης και κατασκευής των έργων συντήρησης, βελτίωσης και λειτουργίας των κατασκευασμένων και υπό κατασκευή αυτοκινητοδρόμων της χώρας, οδικός άξονας Πατρών, Αθηνών, Θεσσαλονίκης, Εύζωνοι (Π.Α.Θ.Ε.), το τμήμα Τρίπολης – διασταύρωσης Π.Α.Θ.Ε. καθώς και κάθε άλλο τμήμα κλειστής οδού που θα είναι αυτοκινητόδρομος.

Η αρμοδιότητα συντήρησης και μικροβελτίωσης για τους άξονες των οδικών δικτύων, που εκτελούνται με ευθύνη της «Ε.Υ.Δ.Ε. - ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΔΡΟΜΟΣ Π.Α.Θ.Ε.», εξακολουθεί να ανήκει στις αρμόδιες, Τεχνικές Υπηρεσίες του Κράτους, κατ΄άρθρ. 1 παρ.4 του Π.Δ. 102/2000

Τέλος σύμφωνα με το άρθρο 28 του π.δ. 141/1991 «Αρμοδιότητες Οργάνων Υπουργείου Δημοσίας Τάξης» (ΦΕΚ Α' 58), οι διοικητές Τμημάτων Τροχαίας Τλαμβάνουν όλα τα αναγκαία μέτρα για την άσκηση της αστυνομίας τροχαίας στην περιοχή τους και την κατάλληλη ρύθμιση της κυκλοφορίας και μεριμνούν ή προκαλούν τις ενέργειες των αρμόδιων αρχών για τον κατάλληλο εξοπλισμό του οδικού δικτύου με κάθετη και ορίζοντια σήμανση.».

Απόφ. Διοικ.Εφ.Αθ. 3806/2008

Πρόεδρος : Αγγελική Μαραγκού & Ζουγανέλη
Εισηγητής : Βασ. Οδομπάσογλου
Δικηγόροι : Χρήστος Πουλάκος - Δικαστικός Αντιπρόσωπος του ΝΣΚ
Ευανθία Μεντή

Σχόλια & Παρατηρήσεις
Πτώση Υλικών & Ουσιών & Ολισθηρότητα Οδοστρώματος & Πρόκληση Ατυχήματος
Με την παρ. 2 εδ. β του άρθρ.12 του ΚΟΚ απαγορεύεται σε όλους που χρησιμοποιούν την οδό και μετέχουν της κυκλοφορίας να χύνουν επί της οδού κάθε είδους ουσία που δύναται να καταστήσει αυτή ολισθηρή, όπως λάδια, πετρελαιολιπαντικά, (προερχόμενα και από παρακείμενα πλυντήρια και πρατήρια καυσίμων), ή γλοιώδεις ακάθαρτες ουσίες (μούστος, ασβέστης κλπ). Ο σκοπός της διάταξης αυτής είναι η ασφαλής οδική κυκλοφορία, η οποία διαταράσσεται εφόσον ο κίνδυνος διολισθήσεων καθίσταται υπαρκτός. Με την παρ. 4 εδ.α του άρθρ. 12 του ΚΟΚ επιτάσσονται (υποχρεούνται) όσοι γίνονται πρόξενοι δημιουργίας παρομοίου κινδύνου να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα, ώστε να επιτύχουν την απομάκρυνση των υλών αυτών από το οδόστρωμα. Σε διαφορετική περίπτωση, δηλαδή όταν δεν δύνανται να προλάβουν ή να ανατρέψουν ή να εμποδίσουν την απόρριψη των υλών αυτών, ή τέλος δεν δύνανται να τις απομακρύνουν τότε υποχρεούνται να ειδοποιήσουν τους λοιπούς χρησιμοποιούντες την οδό για την ύπαρξη αυτού του κινδύνου. Ο τρόπος ειδοποιήσεως επαφίεται στην κοινή λογική και στις προσωπικές δυνατότητες των υπαιτίων (π.χ. τοποθέτηση πινακίδων κλπ) βλ. και Μον.Πρ.Ηρακλ.339/3230-413/192-31/2006 Σχετική Νομολογία για τη περίπωση Ζημίας από την Ολισθηρότητα του οδοστώματος, λόγω εκροής Μηχανελαίων από διερχόμενο όχημα, και εντεύθεν σχετικώς με τη ευθύνη του Ασφαλιστού, βλ προχείρως Εφ Θεσ/κης 883/1989 (Αν.Τσενεκίδης) ΕΣυγκΔ 1990/220, δεχθείσα και την Αγωγήν - Αναγωγήν & του Ασφαλιστού κατά του ησφαλισμένου, Επίσης η Εφετ Αθην 8758/1989 (Ε.Τούντας) ΕΣυγκΔ 1990/224, Εφ Πειρ 257/1989 (Θ.Τζέμος) ΕΣυγκΔ 1990/226 Δεχθείσα και την κατά του Ασφλιστού Αγωγή ευθυνομένου εξ άρθρ 10 ν.489/1976, και ευθύνην εκ της Παραβ ΚΟΚ 12 παρ 2.4 παράλειψη να λάβει τα ενδεικνυόμενα μέτρα προστασίας των εκείσε διερχομένων όπως διά καλύψεως με άμμο ή πριονίδι το καταστάν ολισθηρό έδαφος, ή να σταματίση για να ειδοποιεί τους διερχομένους, για τον κίνδυνο που διέτρεχαν ή να ειδοποιήσει την Αστυνομίαν για να λάβη τα κατάλληλα μέτρα προστασίας των εκείδε διερχομένων. Έτσι και η ΕφΑθ 8838/1983 ΕΣυγκΔ 1984/158, (και η υπ αυτή πλουσία σχετική Νομολογία), Εφ Αθ 8758/1989 (Ε.Τούντας) ΕΣυγκΔ 1990/224, Εφ Πειρ 257/1989 (Σπ.Σπύρου) ΕΣυγκΔ 1990/226.

Φορτίον ελαιολάδου, συνεπεία κακής φορτώσεως (παραβ ΚΟΚ 32), κατέπεσε , καταστήσαν το οδόστρωμα ΟΛΙΣΘΗΡΟ, (Παραβ ΚΟΚ 12.2,4), αποτέλεσμα, το μετ & ολίγον διελθόν αυτοκίνητο του ενάγοντος, υπέστη ζημίας. Δεκτή η κατά του Υπαιτίου και του Ασφαλιστού Αγωγή. Εφ Θεσ/κης 883/1989 (Ανέστης Τσενεκίδης) ΕΣυγκΔ 1990/220

Κείμενο Απόφ. Διοικ.Εφ.Αθ. 3806/2008

1. Επειδή, με την κρινόμενη έφεση ζητείται παραδεκτώς να εξαφανισθεί η 13055/2006 απόφαση του Τριμελούς Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών, με την οποία έγινε εν μέρει δεκτή αγωγή της εφεσίβλητης και υποχρεώθηκε το Ελληνικό Δημόσιο να καταβάλει σ΄ αυτήν νομιμοτόκως το ποσό των ευρώ 9.170. Το ποσό αυτό αφορά αποζημίωση και χρηματική ικανοποίηση για ηθική βλάβη της ανωτέρω, κατ΄ άρθρο 105 Εισ.Ν.Α.Κ., για μη νόμιμες παραλείψεις οργάνων του εκκαλούντος Ελληνικού Δημοσίου, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα να συμβεί τροχαίο ατύχημα στην εφεσίβλητη.

2. Επειδή, στο άρθρο 105 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα (π.δ. 456/1984, ΦΕΚ Α΄ 164) ορίζεται ότι: «Για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων του δημοσίου κατά την άσκηση της δημόσιας εξουσίας που τους έχει ανατεθεί, το δημόσιο ενέχεται σε αποζημίωση, εκτός αν η πράξη ή η παράλειψη έγινε κατά παράβαση διάταξης που υπάρχει για χάρη του γενικού συμφέροντος ....». Με τη διάταξη αυτή θεμελιώνεται ευθύνη του Δημοσίου και, εντεύθεν, υποχρέωση αυτού προς αποζημίωση, για ζημία η οποία προεκλήθη από την πλημμελή εκτέλεση των οργάνων του ή την παράλειψη εκτελέσεως του επιβεβλημένου από το νόμο καθήκοντός τους (βλ. ΣτΕ 2216/1997). Εξάλλου, με την ίδια ως άνω διάταξη θεσπίζεται αντικειμενική ευθύνη του Δημοσίου, για την παραπάνω πλημμελή εκτέλεση ή την παράλειψη εκτελέσεως καθήκοντος από τα όργανά του (πρβλ. ΣτΕ 740/2001).

3. Επειδή, στο άρθρο 5 παρ. 1 του ν. 3155/1955 «περί κατασκευής και συντηρήσεως οδών» (ΦΕΚ Α΄ 63) ορίζεται ότι: «Αι εθνικαί οδοί κατασκευάζονται, ανακαινίζονται και συντηρούνται υπό του Κράτους δια της Υπηρεσίας των Δημοσίων Έργων..». Εξάλλου, στο άρθρο 1 παρ. 5 του π.δ. 51/1988 «Οργανισμός Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.» (ΦΕΚ Α' 19), ορίζεται ότι: «Στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, λειτουργεί σαν αυτοτελής Υπηρεσία βάσει των διατάξεων του Ν. 1558/1985 (ΦΕΚ 137/Α) και η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Έργων με το σύνολο των αρμοδιοτήτων, του προσωπικού και των υπηρεσιών αυτής, όπως καθορίζονται στο Π.Δ. 910/1977 (ΦΕΚ 305/Α).». Περαιτέρω, στο άρθρο 4 παρ. 1 του π.δ. 340/1990 «Σύσταση Γενικών Διευθύνσεων» (ΦΕΚ Α΄ 135), ορίζεται ότι: «Στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Έργων του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων συνιστώνται οι ακόλουθες Γενικές Διευθύνσεις: 1. Γενική Διεύθυνση Συγκοινωνιακών Έργων, που συγκροτείται από τις εξής Διευθύνσεις: α. ..... γ. Διεύθυνση Συντήρησης Οδικών Έργων». Ενώ, στο άρθρο 6 του ν. 2503/1997 «Διοίκηση, οργάνωση, στελέχωση της Περιφέρειας, ρύθμιση θεμάτων για την τοπική αυτοδιοίκηση και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α' 107), ορίζονται τα εξής: «1. Η Διεύθυνση Σχεδιασμού και Ανάπτυξης είναι αρμόδια για την 5.Η Διεύθυνση Ελέγχου Συντήρησης Έργων και αρμοδία για τη συντήρηση τοπικών βελτιώσεων και τη συντήρηση του υφισταμένου οδικού δικτύου, τη μελέτη και εκτέλεση σήμανσης και σηματοδότησης, καθώς και τη συντήρηση του πάσης φύσεως μηχανικού εξοπλισμού. Η Διεύθυνση Ελέγχου Συντήρησης Έργων συγκροτείται από τα παρακάτω τρία (3) Τμήματα:... Τμήμα Συντήρησης&.. Οι αρμοδιότητες των Τμημάτων της Διεύθυνσης Ελέγχου Συντήρησης Έργων είναι: α) Τμήμα Συντήρησης. Η μελέτη και η εκτέλεση ή η επίβλεψη εκτέλεσης των εργασιών συντήρησης και βελτίωσης του οδικού δικτύου, αρμοδιότητάς της &...». Περαιτέρω, στο άρθρο 1 παρ. 1 του π.δ. 219/1997 (ΦΕΚ Α΄ 168), ορίζεται ότι: «Συνιστάται προσωρινά Ειδική Υπηρεσία Δημοσίων Έργων με τίτλο «Ειδική Υπηρεσία Δημοσίων Έργων μελέτης και κατασκευής έργων συντήρησης, βελτίωσης και λειτουργίας Αυτοκινητοδρόμων» (Ε.Υ.Δ.Ε. Συντήρησης Αυτοκινητοδρόμων) και με αρμοδιότητα την εποπτεία, την επίβλεψη και άμεσο έλεγχο της μελέτης και κατασκευής των έργων συντήρησης, βελτίωσης και λειτουργίας των κατασκευασμένων και υπό κατασκευή αυτοκινητοδρόμων της χώρας, οδικός άξονας Πατρών, Αθηνών, Θεσσαλονίκης, Εύζωνοι (Π.Α.Θ.Ε.), το τμήμα Τρίπολης & διασταύρωσης Π.Α.Θ.Ε. καθώς και κάθε άλλο τμήμα κλειστής οδού που θα είναι αυτοκινητόδρομος». Εξάλλου, στο άρθρο 1 παρ. 4 του π.δ. 102/2000 «Σύσταση Υπηρεσίας Δημοσίων Έργων για μελέτη και κατασκευή αυτοκινητοδρόμου Π.Α.Θ.Ε.» (ΦΕΚ Α' 99), ορίζεται ότι: «Για τους άξονες των οδικών δικτύων, που με το παρόν Προεδρικό Διάταγμα εκτελούνται με ευθύνη της «Ε.Υ.Δ.Ε. - ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΔΡΟΜΟΣ Π.Α.Θ.Ε.», η αρμοδιότητα συντήρησης και μικροβελτίωσής τους, εξακολουθεί να ανήκει στις αρμόδιες, σύμφωνα με τις κάθε φορά ισχύουσες διατάξεις, Τεχνικές Υπηρεσίες του Κράτους». Ενώ, στο άρθρο 18 του π.δ. 161/1988 «Αναδιάρθρωση, σύσταση, οργάνωση και λειτουργία περιφερειακών Υπηρεσιών της Ελληνικής Αστυνομίας και άλλες διατάξεις (ΦΕΚ Α' 74), ορίζονται τα εξής: «1. Τα από την παρ. 8 του άρθρου 85 του Π.Δ. 582/84 προβλεπόμενα Αστυνομικά Τμήματα Τροχαίας μετονομάζονται σε Τμήματα Τροχαίας (Α, Β, Γ,) και εξακολουθούν να λειτουργούν εκεί που λειτουργούσαν, σύμφωνα με τις διατάξεις του ίδιου άρθρου..... 2. Τα τμήματα Τροχαίας διαρθρώνονται εσωτερικά στα Γραφεία: α) &.... γ) Τροχαίας Εθνικού Οδικού Δικτύου. δ) &.. 5. &...Το γραφείο Τροχαίας Εθνικού Οδικού Δικτύου Μεριμνά για την τροχονομική αστυνόμευση των εθνικών οδών». Τέλος, στο άρθρο 28 του π.δ. 141/1991 «Αρμοδιότητες Οργάνων Υπουργείου Δημοσίας Τάξης» (ΦΕΚ Α' 58), ορίζονται τα εξής: «1. Οι διοικητές Τμημάτων Τροχαίας έχουν, ως προς τη διοίκηση της Υπηρεσίας τους, τα καθήκοντα διοικητή Αστυνομικού Τμήματος. 2. Ως προς την εκπλήρωση της ειδικής αποστολής της Υπηρεσίας τους, λαμβάνουν όλα τα αναγκαία μέτρα για την άσκηση της αστυνομίας τροχαίας στην περιοχή τους και την κατάλληλη ρύθμιση της κυκλοφορίας και μεριμνούν ή προκαλούν τις ενέργειες των αρμόδιων αρχών για τον κατάλληλο εξοπλισμό του οδικού δικτύου με κάθετη και ορίζονται σήμανση &..».

4. Επειδή, στο άρθρο 4 παρ. 2 του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ν. 2696/1999 ΦΕΚ Α' 57), ορίζεται ότι: «Οι πινακίδες αναγγελίας κινδύνου (Κ-1 μέχρι Κ-40) τοποθετούνται για να εφιστούν την προσοχή αυτών που χρησιμοποιούν τις οδούς για τους κινδύνους που υπάρχουν στην οδό προς την κατεύθυνση της κίνησης τους, ώστε να λαμβάνουν έγκαιρα τα κατάλληλα μέτρα και, σε περίπτωση ανάγκης, να μειώνουν την ταχύτητα πορείας τους για να τους αποφεύγουν. Η σημασία των πινακίδων αυτών είναι: Κ-1α &..Κ-12 ολισθηρό οδόστρωμα...». Ενώ, στο άρθρο 12 αυτού ορίζονται τα εξής: «1. Αυτοί που χρησιμοποιούν τις οδούς πρέπει να αποφεύγουν οποιαδήποτε συμπεριφορά που είναι ενδεχόμενο να εκθέσει σε κίνδυνο ή να παρεμβάλλει εμπόδια στην κυκλοφορία, να εκθέσει σε κίνδυνο πρόσωπα ή ζώα ή να προκαλέσει ζημιές σε δημόσιες ή ιδιωτικές περιουσίες. Οι οδηγοί υποχρεούνται να οδηγούν με σύνεση και με διαρκώς τεταμένη την προσοχή...... 2. Δεν επιτρέπεται η απόθεση ή εγκατάλειψη ή η απόρριψη οποιουδήποτε αντικειμένου ή ύλης στις οδούς, εφόσον παρακωλύει έστω και κατ' ελάχιστο την κυκλοφορία των πεζών και των οχημάτων..... Δεν επιτρέπεται επίσης να χύνονται στις οδούς ουσίες ή υλικά, τα οποία μπορούν να καταστήσουν την οδό ολισθηρή (π.χ. νερά, λάδια, ασβέστης κ.λπ.). 3. ..... 4. Αν οι χρήστες των οδών δεν μπορούν να αποφύγουν τη δημιουργία εμποδίου ή κινδύνου, υποχρεούνται να λαμβάνουν αμέσως τα αναγκαία μέτρα για την απομάκρυνση ή αποτροπή αυτού και αν δεν μπορούν οφείλουν να ειδοποιούν τους λοιπούς χρήστες της οδού για την ύπαρξη του εμποδίου ή του κινδύνου& ». Περαιτέρω, στο άρθρο 19 παρ. 1 του ίδιου Κώδικα ορίζεται ότι: «Ο οδηγός οδικού οχήματος επιβάλλεται να έχει τον πλήρη έλεγχο του οχήματος του ώστε να μπορεί σε κάθε στιγμή να εκτελεί τους απαιτούμενους χειρισμούς».

5. Επειδή, από τις προπαρατιθέμενες διατάξεις συνάγεται ότι η Τροχαία Εθνικών Οδών επιμελείται, συντονίζει και επεμβαίνει, λαμβάνοντας τα κατάλληλα μέτρα, προκειμένου να διεξάγεται ομαλά η κυκλοφορία στις εθνικές οδούς, επισημαίνοντας τα επικίνδυνα σημεία των οδών και μεριμνώντας για την άρση των κινδύνων ή, σε περίπτωση αδυναμίας, την προειδοποιητική σήμανση τους. Περαιτέρω, συνεργάζεται, με τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., προκειμένου να αντιμετωπισθούν έκτακτα γεγονότα, όπως είναι κατολισθήσεις πρανών και πτώσεις βράχων επί του οδοστρώματος, πτώσεις στύλων ηλεκτροφωτισμού από προσκρούσεις οχημάτων, καθαρισμός οδών από λάδια -πετρέλαια και διάφορα αντικείμενα, επιδιόρθωση διακοπής φωτοσήμανσης κόμβων από διάφορες αιτίες, χιονοπτώσεις κ.λπ.

6. Επειδή, από τα στοιχεία της δικογραφίας προκύπτουν τα εξής: Στις 5-6-2002 (ώρα 00:02), το Ι.Χ.Ε. αυτοκίνητο, με αρ. κυκλοφορίας _____, κυριότητας της εφεσίβλητης, οδηγούμενο από το σύζυγό της Χ1, εκινείτο επί της Νέας Εθνικής Οδού Αθηνών & Κορίνθου, με κατεύθυνση προς Αθήνα. Στο 19ο χιλιόμετρο της ως άνω οδού, λόγω ύπαρξης λαδιών στο οδόστρωμα, το εν λόγω αυτοκίνητο εξετράπη της πορείας του με αποτέλεσμα να προσκρούσει σε κολώνα με το εμπρόσθιο δεξιό τμήμα του και να καταστραφεί σχεδόν ολοσχερώς (βλ. και προσκομιζόμενες φωτογραφίες). Κατόπιν αυτού, η εφεσίβλητη άσκησε την αγωγή που αναφέρεται στην πρώτη σκέψη, με την οποία προέβαλε α) ότι αποκλειστικά υπεύθυνο για το ατύχημα που συνέβη ήταν το Δημόσιο, τα όργανα του οποίου παρέλειψαν παρανόμως να προβούν στον άμεσο καθορισμό της οδού από τα λάδια και την τοποθέτηση ειδικής σήμανσης για τα διερχόμενα αυτοκίνητα, ώστε να αποφευχθεί το ατύχημα και β) ότι το αυτοκίνητό της, μάρκας «RENAULT», τύπου «LAGUNA», κυλινδρισμού 1.600 κυβικών, είχε αξία πριν το ατύχημα και την καταστροφή του, 14.850 ευρώ. Ζήτησε δε να υποχρεωθεί το Δημόσιο να της καταβάλει νομιμοτόκως το ποσό των ευρώ 13.500 για την αποκατάσταση της ζημίας που υπέστη, καθώς και χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης της το ποσό των ευρώ 2.000. Το πρωτόδικο δικαστήριο με την προσβαλλόμενη απόφασή του δέχθηκε ότι το Δημόσιο ευθύνεται για το παραπάνω ατύχημα, και υποχρέωσε αυτό να καταβάλει στην εφεσίβλητη το ποσό των ευρώ 8.670 ως αποζημίωση για την υλική ζημία που υπέστη η τελευταία (αγοραία αξία αυτοκινήτου πριν το ατύχημα 10.000 ευρώ κατά την απόφαση, μείον ποσόν 1.330 ευρώ που εισέπραξε η εφεσίβλητη από την πώλησή του μετά το ατύχημα, ίσον 8.670 ευρώ), καθώς και ποσόν ευρώ 500 ως χρηματική ικανοποίηση για ηθική της βλάβη.

7. Επειδή, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην 5η σκέψη, η Τροχαία Εθνικών Οδών, η οποία «αστυνομεύει υποχρεωτικώς το εθνικό δίκτυο επί 24ώρου βάσεως» (όπως και το ίδιο το Δημόσιο δέχεται & βλ. σελ. 3 του από 12-10-2007 υπομνήματός του), όφειλε να επισημάνει την ύπαρξη των λαδιών στο οδόστρωμα της Εθνικής Οδού και να λάβει εγκαίρως τα κατάλληλα προς τούτο μέτρα, σε συνεργασία με τα αρμόδια όργανα του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., κάτι που αν είχε γίνει το αυτοκίνητο δεν θα είχε εκτραπεί της πορείας του και θα είχε αποφευχθεί έτσι το ατύχημα. Τέτοια μέτρα ήσαν η άμεση τοποθέτηση στο σημείο αυτό της κατάλληλης πινακίδας αναγγελίας κινδύνου για ολισθηρό οδόστρωμα (πινακίδα Κ-12) ή η προειδοποίηση των οδηγών με άλλο πρόσφορο μέσο, ή ακόμη και το κλείσιμο της οδού (αν αυτό ήταν αναγκαίο), και ο καθαρισμός ακολούθως του οδοστρώματος από τα λάδια χωρίς καθυστέρηση. Κανένα όμως από τα παραπάνω μέτρα δεν ελήφθη στην προκείμενη περίπτωση, κατά παράβαση των υποχρεώσεων των αρμόδιων οργάνων του Δημοσίου. Εξάλλου, το τελευταίο, όπως έγινε δεκτό στη 2η σκέψη, ευθύνεται αντικειμενικά για τις παραπάνω παραλείψεις των αρμόδιων οργάνων του, είναι δε χωρίς έννομη συνέπεια η τυχόν γνώση ή μη από αυτά της υπάρξεως της επίμαχης ρυπάνσεως και του χρόνου από τον οποίο υπάρχουν στο οδόστρωμα τα λάδια (πρβλ. ΣτΕ 740/2001 σκέψη 6). Σε κάθε περίπτωση πάντως, το γεγονός και μόνο (δεδομένου ότι δεν προσκομίσθηκε άλλο στοιχείο) ότι από τα αρχεία της υπηρεσίας δεν προκύπτει ότι είχε αναφερθεί από κάποιον (διερχόμενο οδηγό ή άλλον) και δεν υπάρχει στο βιβλίο συμβάντων σχετική καταχώριση για την ύπαρξη λαδιών στο οδόστρωμα της Εθνικής Οδού Αθηνών & Κορίνθου (βλ. «Δελτίο Τροχαίου Ατυχήματος με Υλικές Ζημιές» υπ΄ αρ. πρωτ. Β8-5/Β΄/5-6-2002 της Άμεσης Δράσης της ΕΛ.ΑΣ., και έγγραφο της Διεύθυνσης Κατασκευής Έργων και Συντήρησης Οδοποιΐας & Κ.Ε.Σ.Ο. της Γ.Γ.Δ.Ε. του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. υπ΄ αρ. πρ. 1192/7-2-2006), δεν αρκεί κατά την κρίση του Δικαστηρίου για την απόδειξη τού ότι η ρύπανση του οδοστρώματος με τα λάδια «είχε συμβεί ακριβώς στην ώρα του ατυχήματος ή ελάχιστα λεπτά πριν» - όπως ισχυρίζεται το Δημόσιο (βλ. σελ. 3 υπομνήματός του) & και ότι ήταν έτσι ανθρωπίνως αδύνατο να εντοπισθούν αυτά από τα αρμόδια όργανα πριν από το ατύχημα, ώστε να ειδοποιηθούν άμεσα οι διερχόμενοι οδηγοί, με κάθε πρόσφορο μέσο, για την ύπαρξη των λαδιών και, ακολούθως, να απομακρυνθούν αυτά από το οδόστρωμα. Κατ΄ ακολουθία τούτων, το Δημόσιο ευθύνεται για τη ζημία που επήλθε στην εφεσίβλητη από το ατύχημα, σύμφωνα με αυτά που έγιναν δεκτά στη 2η σκέψη.

8. Επειδή, με την έφεση προβάλλεται περαιτέρω ότι «η οδηγός του αυτοκινήτου έφερε τουλάχιστον σημαντικό βαθμό ανερχόμενο σε 80% ευθύνης για τη ζημία που υπέστη το αυτοκίνητό της». Ο ισχυρισμός όμως αυτός είναι απορριπτέος ως αόριστος, αφού δεν αναφέρεται για ποιόν ακριβώς λόγο υπήρχε κατά την άποψη του Δημοσίου συνυπαιτιότητα της εφεσίβλητης ή του οδηγού του αυτοκινήτου της, για τη ζημία που υπέστη η ίδια. Πάντως, από τα νόμιμα αποδεικτικά στοιχεία που περιλαμβάνονται στη δικογραφία, δεν προκύπτει ότι η ταχύτητα του αυτοκινήτου τη στιγμή του ατυχήματος δεν ήταν η επιτρεπτή στο συγκεκριμένο σημείο της οδού ή ότι θα μπορούσε να αποφευχθεί το ατύχημα ή να μειωθούν οι συνέπειές του αν ο οδηγός του αυτοκινήτου είχε λάβει κάποια άλλα μέτρα που θα ελάμβανε κάθε μέσος συνετός οδηγός σε ανάλογη περίπτωση.

9. Επειδή, το επίμαχο αυτοκίνητο κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στις 29-9-1999 (βλ. προσκομιζόμενη άδεια κυκλοφορίας του). Εξάλλου, μετά την τήρηση της νόμιμης διαδικασίας, σύμφωνα με το άρθρο 185 Κ. Διοικ. Δικ. (ν. 2717/1999, ΦΕΚ Α΄ 97), εξετάσθηκε ενόρκως ως μάρτυρας σχετικά με την ένδικη υπόθεση ο Ψ1, φίλος του οδηγού Χ1 (βλ. έκθεση ένορκης βεβαίωσης 11187/15-6-3006 της Ειρηνοδίκου Αθηνών Κωστάνθης Πινέλλη και έκθεσης επίδοσης του δικαστικού επιμελητή στο Πρωτοδικείο Αθηνών ____ στον Υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών, κλήσης του Δημοσίου προκειμένου να παρασταθεί κατά την ένορκη κατάθεση στις 15-6-06). Ο μάρτυρας αυτός κατέθεσε δε, μεταξύ άλλων, ότι: «Το αυτοκίνητο της Χ2 καταστράφηκε και αναγκάσθηκε να το πωλήσει με τίμημα 1.330 ευρώ, στην κατάσταση που ήταν μετά τη σύγκρουση. Η αξία του αυτοκινήτου πριν τη σύγκρουση ήταν περίπου 15.000 ευρώ». Περαιτέρω, στην από 17-9-2002 απόδειξη του Ψ1 αναφέρεται ότι το αυτοκίνητο αγοράσθηκε απ΄ αυτόν αντί τιμήματος 1.330 ευρώ.

10. Επειδή, το Δικαστήριο λαμβάνοντας υπόψη του τη μάρκα, τον τύπο, τον κυβισμό και την παλαιότητα του αυτοκινήτου κατά το χρόνο του οχήματος (μικρότερη των 3 ετών), και συνεκτιμώντας την κατάθεση του μάρτυρα Π. Αντωνόπουλου, κρίνει ότι η αξία του αυτοκινήτου ανερχόταν αμέσως πριν από το ατύχημα στο ποσό των 10.000 ευρώ. Μετά την αφαίρεση δε από αυτό, του ποσού των 1.330 ευρώ, στο οποίο πουλήθηκε το αυτοκίνητο ύστερα από το ατύχημα, προκύπτει η υλική ζημιά που υπέστη η εφεσίβλητη, ποσού ευρώ 8.670, όπως ορθώς προσδιορίστηκε αυτή και με την προσβαλλόμενη απόφαση. Τα προβαλλόμενα από το Δημόσιο, ότι η αξία του ανερχόταν το πολύ στα 7.000 ευρώ και η ζημία της εφεσίβλητης στα 5.670 ευρώ (7.000 & 1.330 = 5.670), είναι αβάσιμα και απορριπτέα.

11. Επειδή, ύστερα από όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, η προσβαλλόμενη απόφαση & κατά της αιτιολογίας της οποίας δεν προβάλλεται άλλος λόγος & δεν έσφαλε. Επομένως, η έφεση του Δημοσίου πρέπει να απορριφθεί, ενώ τα δικαστικά έξοδα, ποσού ευρώ 341, πρέπει να επιβληθούν σε βάρος του εκκαλούντος.

ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ
Απορρίπτει την έφεση.
Επιβάλλει στο Δημόσιο τα δικαστικά έξοδα, ποσού ευρώ τριακοσίων σαράντα ενός (341).
Κρίθηκε

ΠΗΓΗ: WWW.ESD.GR - ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ